วงแหวนของดวงจันทร์เรีย

รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย

ดวงจันทร์ เรีย (Rhea) เป็นบริวารดวงหนึ่งของดาวเสาร์ เมื่อไม่นานมานี้เองที่นักดาราศาสตร์พบว่าดวงจันทร์ดวงเล็กดวงนี้มีความพิเศษไม่เหมือนบริวารดวงใดในระบบสุริยะ นั่นคือมีวงแหวนเป็นของตัวเองด้วย นับเป็นวัตถุแข็งเพียงดวงเดียวในระบบสุริยะที่มีวงแหวน

เรียโคจรรอบดาวเสาร์อยู่ในสนามแม่เหล็กของดาวเสาร์ ซึ่งทำให้เกิดฟองของอนุภาคประจุไฟฟ้าขึ้นรอบดาวเสาร์ ระหว่างที่ยานแคสซีนีของนาซาเข้าใกล้ดวงจันทร์ดวงนี้ในปี 2548 นักวิทยาศาสตร์ประจำโครงการคาดว่ายานจะรับสัญญาณได้ตกลงไปเนื่องจากดวงจันทร์เรียเข้าบดบังอนุภาคเหล่านั้น

ข้อมูลจากยานเผยว่า ยานพบการตกลงของระดับสัญญาณจริง แต่การตกลงนี้ไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะช่วงที่ดวงจันทร์เรียบดบังเท่านั้น แต่ยังเกิดขึ้นหลายตำแหน่งนอกรัศมีของเรียอีกด้วย

คำอธิบายที่ดีที่สุดของปรากฏการณ์นี้ก็คือ ดวงจันทร์ดวงนี้มีสายของเศษวัสดุโคจรล้อมรอบอยู่ ซึ่งก็คือวงแหวนนั่นเอง

แต่เมื่อเร็ว ๆ นี้ มัททิว ทิสคาริโน จากมหาวิทยาลัยคอร์เนลในนิวยอร์ก ได้วิเคราะห์ข้อมูลภาพถ่าย 65 ใบจากยานแคสซีนีที่ถ่ายระหว่างปี 2551 และ 2552 ทั้งภาพถ่ายตามแสงอาทิตย์และภาพย้อนแสงอาทิตย์กลับไม่พบหลักฐานใดที่แสดงว่ามีวงแหวนล้อมรอบดวงจันทร์เรียเลย ซึ่งขัดแย้งต่อทฤษฎีวงแหวนอย่างสิ้นเชิง

อย่างไรก็ตามการวิจัยใหม่นี้ก็ยังไม่ให้คำตอบใด ๆ ที่จะอธิบายปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในการสำรวจเมื่อปี 2548 นั้นได้

เรื่องวงแหวนของเรีย จึงยังต้องเป็นปริศนาต่อไป

ที่มา:

• Saturn Moon Loses Its Ring, Gains a Mystery - nationalgeographic.com
• สมาคมดาราศาสตร์ไทย - http://thaiastro.nectec.or.th